Een korte beschrijving van oorlogsmonumenten in de gemeente Medemblik.

Abbekerk

abbekerkmonument kinderen1Oorlogsmonument voor Poolse vlieger in Brits gevechtsvliegtuig.
(algemene begraafplaats, Kerkweg)

In 1995 is een marmeren grafsteen onthuld ter nagedachtenis aan Jozef Pretkowski.

Op de steen staat:
Sgt. Jozef Pretkowski
geb. 15-9-15. Neergestort met Spitfire op 12-4-45
'Hij gaf zijn leven voor onze vrijheid'

Het oorlogsmonument is in 1995 geadopteerd door OBS De Plaats.

Abbekerk

monumentabbekerk02In 2015 is een nieuw oorlogsmonument onthuld, op dezelfde plek als het oude oorlogsmonument. Maar nu voor twee geallieerde vliegers uit de Tweede Wereldoorlog; niet alleen voor Jozef Pretkowski, maar ook voor omgekomen Engelse vlieger Freddy Tipper.

Twee vliegers en een monument, in de vorm van een stalen obelisk, waarin op een aluminiumplaat twee fotoportretten zijn te zien van Pretkowski en Tipper en twee teksten. De obelisk staat voor het ‘overwinnen’ van de tijd en het duurzame karakter van dit bijzondere oorlogsmonument, ontworpen door kunstenaar Peter Koelemeijer.

Andijk

andijk-mm2Oorlogsmonument voor vier omgekomen verzetsmensen en een militair, jaren 40/45 en vijf militairen omgekomen in Nederlands Oost-Indië periode 45/50.
( Oorlogsmonument aan de Middenweg, is in 2013 verplaatst naar het Andre Volten plein.)

In 1945 is een monument bij het oude gemeentehuis onthuld voor de verzets-mensen en een militair.

De tekst op het monument luidt:
Wouter Mantel, geb. 25-1-1913, militair, gevallen en begraven mei 1940. Johannes Smink, geb. 15-2-1911, verzetsman. Gosse Dijkstra, geb. 2-2-1924, verzetsman. Ruurd Dijkstra, geb. 2-9-1925, verzetsman. Jan Kort, geb. 22-7-1914, verzetsman.

Andijk

andijk-mm3Oorlogsmonument voor de onderduikers.
(hoek Middenweg/Horn)

Het monument bestaat uit een natuurstenen beeld van twee schuingeplaatste vrouwenhanden.
Bij het beeld is een gedenksteen met een bronzen plaquette geplaatst.

Tekst op de plaquette luidt:
'Verberg de verdrevene en vermeld
de omzwervende niet'

Andijk

andijk-monument4Oorlogsmonument voor vijf Poolse vliegers in Britse bommenwerper.
(hoek Hoekweg/Kleingouw)

In 2009 is een zuil geplaatst in een grindbak, omringd door rode bakstenen. Het monument is in 2010 officieel onthuld.

De tekst op de zuil luidt:
Ter nagedachtenis aan de op 26-6-42 hier omgekomen Poolse bemanningsleden. Maksymilian Niemczyk, piloot. Zigmunt Wieczorek, navigator. Stanislaw Wolski, bommenrichter en boordschutter. Aleksander Rozdzynski, boordschutter. Wlozimierz Jerzy Mikos, boordschutter.

Benningbroek

benningbroek-mm5Oorlogsmonument voor verzetsmensen Henk Pronk, Jaap Huisman en burgerslachtoffer Jan Verhoef.
(hoek Tuinstraat/Westerstraat)

In 1947 wordt de gedenksteen onthuld voor de drie omgekomen inwoners, geplaatst in de muur van het raadhuis door burgemeester Elmers.
In 1985 is het oorlogs-monument geadopteerd door OBS De Kraaienboom.

Medemblik

medemblik-mm-6Oorlogsmonument voor gesneuvelde Nederlandse soldaten in de periode 1939-1940.
(hoek Nieuwstraat/Breedstraat)

Het oorlogsmonument is een bakstenen beeld van een Nederlandse soldaat op een pilaar. Onder de soldaat is een natuurstenen plaquette bevestigd.
De tekst op plaquette luidt:
'ter herinnering aan het garnizoen in de jaren 1939-1940 en zijn gevallenen'

Het monument is onthuld in augustus 1940 door burgemeester Peters, met toestemming van de Duitse bezetters.

Het oorlogs-monument is geadopteerd door OBS De Meridiaan.

Midwoud

midwoud-mm-7Oorlogsmonument voor acht omgekomen Amerikaanse vliegers en verzetsman Jan Roosje.
(Dorpsstraat bij kerk)

Het monument bestaat een propeller van de bommenwerper en een gedenksteen in een muurtje van bakstenen.

Op de gedenksteen staat de tekst:
Ter nagedachtenis aan de Amerikaanse piloten, neer-gestort op 20 januari 1945 Claude H. Bogert, Warren F. Neilsen, Carl F. Chilberg, Thomas A. Rogan, Williams D. Melvin, Andrew Shanks, William L. Monroe, Salamone Sylvester en de Nederlandse verzetsman Johannes Petrus Roosje neer-geschoten op 17 februari 1945

Nibbixwoud

Nibbixwoud-mm8Oorlogsmonument voor drie omgekomen verzetsmensen en burgerslachtoffers.
(Dorpsstraat)

Het monument bestaat uit een natuurstenen plaquette geplaatst aan de muur van het oude gemeentehuis.
In 1955 is het monument onthuld door burgemeester Wiering.

De tekst op de plaat luidt:
'aan heN die vielen' 1940-1945'
Egbertus Blom, geb. 15-3-10, Krijn van Klaveren, geb. 16-10-15, Nicolaas van Klaveren, geb. 7-2-09, Petrus Schouten, geb. 19-2-22

Het oorlogsmonument is geadopteerd door de St. Nicolaas school.

Opperdoes

Opperdoes-mm9-3Oorlogsmonument in de vorm van een bevrijdingsboom of vrijheidsboom.
(Torenstraat)

Een nieuwe boom is geplant op 30 april 2012. Een bijbehorende gedenkplaat is onthuld door de 14-jarige Jelle Oppenhuis.
De eerste vrijheidsboom was in 1975 geschonken door Trijntje Klaver-Visser.
Oorlogsmonument voor alle onderduikers in het dorp.

Het monument is in het jaar 2012 als gedenksteen geplaatst in de muur van het dorpshuis.
Het monument was in 1946 een initiatief van Dick Huis en aan-geboden aan de gemeente.

Twisk

Twisk-mm10-2Oorlogsgraf voor de omgekomen Engelse piloot Arthur James Maton.
(Dorpsstraat)

Het graf ligt op het kerkhof bij de protestante kerk van Twisk, waar hij een paar dagen na crash is begraven.

Op de grafsteen staat:
flight sergeant a.j. maton, pilot, royal air force, 17th January 1945, age 22. 'into the mosaic of victory was laid this precious piece'

Wadway

wadway-mm11-2Oorlogsmonument voor drie omgekomen Engelse vliegers.
(Dorpsstraat Wadway)

Het monument bestaat uit een gemetselde bakstenen muur, waar op een natuurstenen propeller is aangebracht.

Het monument is onthuld in 2010 door loco-burgemeester Kasper Gutter.
Op de natuurstenen propeller staat:
'Zij vielen voor onze vrijheid op 21-6-42'. H.J.V. Aschworth, 40 jaar, Piloot. W.R. Watt, 19 jaar, Sergeant. W.H. Whitehead, 22 jaar, Sergeant.

Wervershoof

wervershoof-mm12-2Oorlogsmonument voor acht verzetsmensen, 14 Engelse vliegers, een burgerslacht-offer (Th. Roozendaal) en een militair (G. Broedersz).
(Raadhuisplein)

Het monument is een gedenksteen met in reliëf een vrouwenfiguur. Daarboven in reliëf het wapen van Wervershoof.

Tekst op de gedenksteen luidt:
voor god en vaderland vielen 'N. Akkerman, N.S. Ball, G. Broedersz, C.A. Brown, G. Burbridge, R.S. Grisholm, G.E. Coombes, C. van Doorn, G. Ewen, A. Greensides, A.V.J. Hardcastle, J.K.E. Horniman, P.J. Huijbrecht, S. Koopman, J. Langedijk, E.G.W. Lewis, H.S. Lister, J. Lodder, J.A.J. Milne, D.C. Pritchard, P. Pronk, P.A. Stokhof, Th. Roozendaal, W.C. Taffender'

Het monument is onthuld in 1947 door burgemeester N.J.H. Raat.

Het oorlogsmonument is geadopteerd door OBS De Dijkwerkers.

Wognum

wognum-mm13-2Oorlogsmonument voor zeven omgekomen Engelse vliegers.
(Hoornseweg/Raadhuisplein)

Het monument is een natuur-stenen zuil in de vorm van een vliegtuigvleugel met het silhouet van een metalen feniks.

De tekst op het monument luidt:
'shot down june 29th 1943, last flight'. Philip C.D. Russel, Francis E. Fielding, Victor H.J. Watkins, James T. Lloyd, Arthur W. Richardsson, Dennis Scragg, William W.R. Cook

Oorlogsmonument voor verzetsmensen en burgerslachtoffers.
(Hoornseweg/Raadhuisplein)

De tekst op het monument luidt:
'voor god en vaderland'. J.A. Schagen, O.J. Broekhuysen, N.A. Broers, P.J. Ursem. 'zij gaven hun leven voor onze vrijheid'

Beide monumenten zijn in 2010 onthuld door burgemeester Theo van Eijk.

Wognum

wognum-ac-de-Graaf-mm14Oorlogsmonument voor Adri de Graaf, doodgeschoten door een of twee Landwachters.
Het is een bouwwerk van Frans kalksteen, bestaande uit twee pilaren waarop een liggende pilaar is bevestigd met een natuurstenen sculptuur van een palmtak.
(hoek Nieuweweg/A.C. de Graafweg)

De tekst op het monument luidt:
'Op 17 april 1945 hier gevallen de verzetsstrijder a.c. de graaf, wethouder der gemeente Wieringermeer'

Het monument is onthuld in 1953 door burgemeester Loggers.

Zwaagdijk-Oost

zwaagdijk-mm15-2Oorlogsmonument voor zes omgekomen Engelse vliegers in een bommenwerper.
(Zwaagdijk-Oost 30, op particulier terrein)

Monument bestaat uit een grote bakstenen sokkel met daarop een propeller van de neergestorte bommenwerper.

De tekst op het oorlogsmonument luidt onder meer:
Ter herinnering aan het neerstorten van een Engelse bommenwerper met vijf bommen in de nacht van 12 op 13 juni 1941.
Bemanning; Robert Chisholm, William C. Taffender, Albert G. Burbridge, Alan Greensides, Arthur Vernon J. Hardcastle, John K.E. Horniman

Het monument is onthuld in 2001 door burgemeester Hanneke van Wel.

Medemblik

oorlogsmonument16Het oorlogsmonument werd onthuld door de burgemeester van Medemblik, Frank Streng, op 27 januari 2017. Dit monument staat voor een gedeelte van het voormalig Provinciaal Ziekenhuis voor mannelijke psychiatrische patiënten.

In het oorspronkelijke marinegebouw vestigde zich in 1884 een rijkskrankzinnigengesticht, dat vanaf 1923 het Provinciaal Ziekenhuis werd. Van 1942
t/m 1945 werden hier ca. 500 psychiatrische patiënten verpleegd, waaronder ook joodse patiënten. Er waren ruim 150 personeelsleden.